SMEDEREVO U OČIMA „KREATIVNOG MENTORSTVA“
U subotu 21. jula na poziv kustosa pedagoga Muzeja u Smederevu i učesnika IV generacije programa „Kreativno mentorstvo“ Milana Markovića i Tatjane Gačpar, direktorke Muzeja i alumnistkinje našeg programa, prijatelji, saradnici i učesnici IV generacije programa „Kreativno mentorstvo“ imali su priliku da posete Smederevo. Ovom prilikom obišli smo Vilu Obrenovića „Zlatni Breg“, Muzej u Smederevu i njegovu novu stalnu postavku i na kraju prošetali smederevskom tvrđavom.
VILA “ZLATNI BREG”, poznatija kao letnjikovac dinastije Obrenović, nalazi se na 4 kilometara od centra grada, u naselju Plavinac (stari put Smederevo – Beograd). Godine 1829. u vreme najveće slave i ugleda, knez Miloš, osnivač dinastije Obrenović, kupio je ovde imanje sa vinogradom od izvesnog Turčina Muhameda. Dvorski život ovde je ustanovljen za vreme kralja Milana i kraljice Natalije. U letnjikovcu je kraljevski par priređivao zabave i okupljao poznate umetnike i književnike. Dolazili su Milan Rakić, Laza Kostić, Milovan Glišić i dr. Po razvodu kraljevskog para, vila je pripala Nataliji nakon čega je ona angažovala čuvenog dvorskog arhitektu, Jovana Ilkića i načinila pojedine izmene u izgledu vile (Ilkić je, inače, autor zdanja Narodne skupštinu u Beogradu, kao i hotela „Moskva“ i Oficirskog doma– SKC. Današnji izgled enterijera Vile čini postavka Istorijskog muzeja i Muzeja primenjene umetnosti u Beogradu.
MUZEJ U SMEDEREVU – Izložba Smedrevska tvrđava – od prestonice do spomenika kulture je nova postavka Muzeja uSmedrevu koja afirmiše kompleksno nasleđe ovog izuzetnog lokaliteta. Priča o Tvrđavi je ujedno priča o Srbiji 15. veka, despotu Đurđu Brankoviću i „prokletoj“Jerini, kulučenju pod Turcima, razornom Prvom i Drugom svetskom ratu, obnovi i proglašenju zaspomenik kulture. Nova postavka daje najcelovitiji prikaz Smederevske tvrđave do sada. Na ovaj način kreiran je nov okvir za njeno poznavanje i razumevanje. Izložba Smederevska tvrđava – od prestonice do spomenika kulture je sastavni deo rekonstrukcije stalne postavke čijom realizacijom Muzej nastoji da preraste u poligon za aktivno učešće i interaktivno učenje, koji podstiče kritički i autonomni pogled na društvo, okolinu i istoriju. Ona je mesto susreta i dijaloga, i prostor koji pruža zadovoljstvo i razonodu podjednako lokalnomstanovništvu i turistima.
SMEDEREVSKA TVRĐAVA – Nakon iznenadne smrti despota Stefana Lazarevića 1427. godine, novi vladar Srbije despot Đurađ Branković, morao je da prema ranije sklopljenom sporazumu preda prestoni Beograd Mađarima. Geostrateški i politički razlozi uticali su da se odluči za izgradnju nove prestonice i to četrdeset kilometara nizvodno od Beograda i deset kilometara uzvodno od ušća Velike Morave u Dunav, jedne od najvažnijih tačaka Balkanskog poluostrva. Započinjući izgradnju nove prestonice srednjovekovne Srbije, despot Đurađ Branković ježeleo da stvori moderan prestoni grad, a ne isključivo bezbedno vojno uporište. Postepeno Smederevska tvrđava je dobijala sve važne elemente velikog srednjovekovnog grada. Za veoma kratko vreme Smederevo je postalo dinamičan politički, crkveni, kulturni, trgovački i ekonomski centar Srbije. Smederevska tvrđava predstavlja najviše dostignuće srednjovekovnog srpskog vojnog graditeljstva. Upodvigu njene izgradnje sabrani su viševekovno iskustvo, umeće i znanje domaćih i vizantijskih majstora, ali i sva strepnja i nada, umor i odricanje, radost i vera, svih koji su podneli glavni teret njene izgradnje.
Hvala Milanu i Tanji na ovom nezaboravnom iskustvu i divno provedenom danu u Smederevu!
Fotografije i video: Neda Mojsilović
